Spelling: Het verschil tussen als en dan

Word jij ook gek van die continue verbeteringen van mensen om je heen? Dan moet je ‘dan’ zeggen, dan weer ‘als’. Ze maken het je er niet gemakkelijker op en al die verbeteringskreten zorgen alleen maar voor meer verwarring. Een vergelijking maken wordt steeds moeilijker. Dat hoeft het gelukkig niet te zijn, want na het lezen van deze blog ben jij weer helemaal up-to-date!

Is het ‘ik ben groter als mijn broer’ of ‘ik ben groter dan mijn broer’? Is het ‘dat is een ander idee als dat van Sanne’ of ‘dat is een ander idee dan dat van Sanne’? De woordjes dan en als lijken dezelfde functie te hebben, maar dit echter niet het geval. We stellen daarom de volgende vraag:

”Wanneer gebruik je ‘dan’ en wanneer ‘als’?”

Dan

Je gebruikt ‘dan’ na:

1. Een vergrotende trap zoals: groter dan, jonger dan, slimmer dan, beter dan, minder dan
2. De woorden: ander, andere of anders

Met deze twee feitjes kunnen we meteen het raadsel in de inleiding oplossen. De zinnen ‘ik ben groter dan mijn broer’ en ‘dat is een ander idee dan dat van Sanne’ zijn juist. ‘Groter’ is namelijk een vergrotende trap en het is ‘ander/anders/andere dan’. Ik geef nog wat meer voorbeelden om het gebruik te verduidelijken:

1. Anders dan mijn moeder hou ik wel erg van wijntjes.
2. Katten zijn andere dieren dan tijgers
3. Mijn vriendje denkt dat hij beter kan dansen dan ik
4. Die nieuwe cd is beter dan die oude.

Als

Het woord ‘als’ gebruik je als je een vergelijking maakt. Er is een trucje als je het verschil tussen ‘als’ en ‘dan’ beter wilt begrijpen. Het verschil is dat je bij het woordje ‘dan’ een verschil aanduidt. Iets of iemand is ‘groter’ of ‘anders dan’. Bij het woord ‘als’ maak je een vergelijking en is er dus een overeenkomst. Je gebruikt ‘als dan ook bij vergelijkingen met:

1. (Net) zo
2. Even

Voorbeeld:

1. Mijn vader is net zo oud als mijn moeder
2. België is ongeveer net zo groot als Nederland
3. Mijn beste vriendin is net zo knap als haar zus

Let bij het gebruik van het trucje wel op! De zin: ‘Duitsland is twee keer zo groot als Nederland’, laat een verschil zien. Er wordt echter geen gebruik gemaakt van het woordje ‘dan’ omdat in de zin het woord ‘zo’ staat. Het woord ‘zo’ leidt namelijk tot het gebruik van ‘als’. Als het woordje ‘als’ na een vergrotende trap gebruikt wordt gebruikt is er sprake van een ‘germanisme’. Deze fout wordt dan overgenomen in het Nederlands vanuit het Duits.

‘Meer als’ of ‘meer dan’

Er wordt vaak getwijfeld over de uitspraak ‘meer als’ en ‘meer dan’. Wat is het nu? Het is het beste om gewoon de regels te hanteren die hierboven worden uitgelegd. Je wilt een verschil uitleggen. Daarom gebruik je in dit geval ‘meer dan’, en niet ‘meer als’.

Zo! We zijn weer helemaal klaar. Begrijp je het al iets beter? Vergeet je het dan toch per ongeluk weer? Geen probleem, je kan gelukkig nog altijd even deze blog (stiekem) nalezen.

Liefs,

Vera.